در بیان تفاوت بین گناهان مختلف و این که درجات زشتی گناهان با یکدیگر متفاوت است لازم است به خواستگاه گناهان نیز نظری بیفکنیم.
برخی از گناهان در واقع افراط یا انحراف یک عمل لازم یا صحیح است. مثلا عمل خوردن و نوشیدن عملی است که برای سلامتی ما لازم است اما پرخوری که یکی از گناهان است، عملی است که افراط در خوردن است. همچنین انجام عمل جنسی با همسر شرعی، بدون اشکال است اما انجام این عمل بدون صیغه محرمیت، انحراف از آن مسیر صحیح است.
پس می توانیم بگوئیم که اینها گناهانی هستند که جنبهء جسمانی و حیوانی دارند. به عبارت دیگر مثل این است که در هنگام عمل پرخوری، گاو درون ما به سطح آمده است و ما جلوی او را نگرفته ایم و او پرخوری کرده است. یا در هنگام عمل ناشایست جنسی مثل این است که خر درون یا خوک درون به سطح آمده است و ما دست و پای او را باز گذاشته ایم که به شهوترانی بپردازد.
در مقابل، گناهانی هستند که جنبهء جسمانی ندارند بلکه جنبهء ذهنی وهمی دارند. مثل حیله و فریب و خیانت. وقتی کسی مشغول دسیسه چینی است که مثلا رقیب خود را در تجارت به زمین بزند تا خودش نفع بیشتری ببرد، پای هیچ حیوانی وسط نیست. بلکه این شیطان درون اوست که دسیسه چینی می کند و نقشه ها می چیند تا به مقصود برسد.
حال با این توضیح به همه گناهانی که از ما سر می زند توجه و دقت کنید. هر گناهی که ظاهر آن به وسیله حیوانات هم قابل انجام است، از جنبهء حیوانی ما نشأت گرفته است مثل پرخوری، عمل جنسی ناروا، کتک کاری، فریاد زدن و ...
در مقابل، هر گناه یا انحرافی که از ما سر می زند ولی از حیوانات قابل سر زدن نیست، از جنبهء شیطانی ما نشأت می گیرد: مثل فحاشی، مکر، فریب، دروغ، حیله گری، خیانت، تلبیس، حسد، غبطه، بخل، رقابت، قضاوت، سخن چینی و ...
البته شیطان درون ما، ما را کمک می کند که برای محقق کردن خواسته های حیوانی خود، از روش های شیطانی استفاده کنیم. به این ترتیب عملی از ما سر می زند که هم جنبه حیوانی در آن هست و هم جنبه شیطانی. مثلا وقتی که مردی به همسرش دروغ می گوید تا بتواند با زن دیگری بخوابد، هم پای شیطان وسط است هم پای حیوان.
مطلب فوق، مطلب در خور توجهی است.
چرا که آنچه فقط جنبه حیوانی داشته باشد، از نظر شارع و از نظر خداوند، آسان تر گرفته شده است و مکاشفات کسانی هم که دوزخ را دیده اند و به تصویر کشیده اند و نیز کشفیات عرفا که به خودشناسی رسیده اند مؤید این مطلب است که مرتکبین این گناهان در عذاب کمتری از دوزخ به سر خواهند برد.
از طرف دیگر کسانی که به شیطان درون خود پر و بال داده اند یا آن که پای شیطان و حیوان، هر دو را به میان کشیده اند، جهنم سخت تری خواهند داشت و بسته به میزان مکار بودن و منافق بودن، درجهء پائین تری از دوزخ مناسب حال ایشان است. که در این مورد هم آیات قرآن و روایات اهل بیت و مکاشفات اهل کشف، همه مؤید این مطلب است.
پس باز هم نمی توان گفت همهء گناهان کثیفند و فرقی با هم ندارند. بلکه باید گفت گناهان شیطانی، صاحب خود را تباه تر و تیره روزتر خواهد کرد.
متاسفانه ما به خاطر تنبلی و راحت طلبی ذهنی روانی، دوست داریم مسائل را ساده کنیم و با چند خط کشی تکلیف خود را با همه چیز روشن کنیم. برای ما سخت است که خط کشی ها را از میان برداریم و هر چیز را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم و آن را همان گونه که هست ببینیم.
مثلاً خیلی راحت افراد را ادامه مطلب...
متاسفانه در این مطلب اخیر قدری مرا نا امید کردید. چرا که چیزی را انکار کرده اید که جزو واضحات همه ادیان و مکتب های حقوقی جهان است. آیا واقعا بنده باید دلیل بیاورم که برخی گناهان مخرب تر از برخی دیگرند؟
وقتی که آیات قرآن و روایات رسیده از اهل بیت (ع) بیان می دارد که جهنم درکات متعدد دارد و برخی مردم در درکات پائین تر هستند و برخی دیگر در درکات بالاتر، این به آن معناست که برخی گناهان تأثیر کمتری در آلوده کردن ما دارد و برخی گناهان تأثیر بیشتری دارد.
وقتی که روایات رسیده از اهل بیت (ع) بیان می دارد که فلان گناه از فلان گناه بدتر است و مثلا گفته شده است الغیبة اشد من الزنا و یا التهمتة اشد من القتل یا آن که صراحتاً در قرآن آمده است که الفتنة اشد من القتل، معنی اینها چیست؟ آیا ما باید چشم خود را ببندیم و بگوئیم نه خیر گناه، گناه است و فرقی بین گناهان نیست و همهء گناهان کثیفند؟ واقعا بیماری سرما خوردگی فرقی با ایدز ندارد؟
بر همین قیاس برخی گناهان مثل ایدز هستند و برخی دیگر مثل سردرد و سرماخوردگی. آیا شما زورتان می آید که برخی گناهان کمتر آدمی را آلوده می کند؟
آیا خداوند صراحتاً در قرآن نگفته است که اِنَّ المنافقین فی الدرک الاسفل من النّار؟ یعنی منافقین در پائین ترین درجه از دوزخ قرار دارند؟
و آیا روایت از اهل بیت (ع) نداریم که عدم صداقت، بدترین رزیله است؟ که این مطلب دقیقاً هماهنگ با آیه قرآن بالاست. چرا که نداشتن صداقت مهمترین مشخصهء انسان های منافق است.
در احکام فقهی و احکام قضایی نیز می توانیم تفاوت درجهء گناهان و جرائم را ببینیم. آیا برای همهء جرائم و تخلفات به یک اندازه مجازات در نظر گرفته شده است؟ آیا زنای محصن و غیر محصن یکسان است؟ آیا ارتباط نامشروع بدون دخول و ارتباط نامشروع با دخول یکسانند؟ آیا قاضی برای این ها یک جور حکم می دهد؟ این تفاوت احکام نشان می دهد که برخی گناهان یا جرائم در نزد شارع سنگین تر از برخی دیگر هستند.
